اهمیت وجود فیلتر روغن در خودروهای سنگین چیست؟

روغن روان کننده یکی از اجزای حیاتی در تضمین طول عمر موتور خودروهای سنگین از قبیل کامیون به شمار می‌آید. کاربرد آن در کاهش اصطکاک، پایین آوردن حرارت موتور و انتقال ذرات به داخل فیلترها مطرح است. بنابراین اهمیت سیستم فیلتراسیون روغن موتور نیز به خوبی آشکار می‌شود. فیلترها از جمع شدن ذرات گرد و خاک، کربن و قطعات ریز فلز و آسیب رساندن آن‌ها به موتور جلوگیری می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود که فیلترهای روغن برای محافظت از موتور کامیون و خودروهای سنگین اهمیت بسزایی پیدا کنند. در این مقاله در خصوص فیلتر روغن و اهمیت آن صحبت خواهیم کرد.

روغن موتور و فیلتر روغن

موتور وسایل نقلیه به مرور زمان در معرض اثرات سایشی ذرات گرد و خاک و دوده (ذرات باقیمانده از فرآیند احتراق) قرار می‌گیرد. روغن موتور در عین حال که موجب روان سازی حرکت و خنک کردن اجزای متحرک موتور می‌شود، این آلاینده‌ها را به سمت فیلتر هدایت می‌کند. برای حذف مؤثر این ذرات مضر، وجود یک سیستم فیلتراسیون مناسب در سیکل روغن کاری ضروری است. به این ترتیب روغن می‌تواند مجدداً پیش از رسیدن به یاتاقان و بخش‌های در معرض اصطکاک پیشرانه تصفیه شود.

در صورتی که روغن موتور کثیف و فیلتر نشده باقی بماند، ذرات ریز و سخت در‌ آن ته نشین شده و موجب سایش سطح موتور می‌شوند. اجزای پمپ روغن نیز در تماس با روغن کثیف فرسوده شده و موجب تخریب سطوح حامل موتور می‌گردند.

فناوری فیلترهای روغن در سال‌های اخیر دستخوش تغییرات زیادی قرار گرفته است و طراحی‌ها و کاربردهای متعددی بر روی این سیستم‌های فیلتراسیون اعمال شده است. علت این پیشرفت‌ها را می‌توان در دو دسته بندی کلی بررسی کرد:

توسعه ساخت روان کننده‌ها

• روغن‌هایی که امروزه ساخته می‌شوند مادام العمر بوده و در تمام طول زمان استفاده از قطعات کاربرد دارند
• ترکیبات افزوده شده به آن‌ها میزان روان سازی را بیشتر کرده است
• دوده و بیودیزل در روغن‌های فیلتر جدید وجود دارد

توسعه موتورها

• به کارگیری سیستم‌های Start-Stop که موجب افزایش از دست رفتن فشار در سیستم می‌شوند
• موتورهای جدید یورو ۶ به بازار آمده و موتورهای یورو ۷ نیز در آینده در راه است
• ابعاد کلی موتورها کوچک‌تر شده است

فیلتر روغن چگونه کار می‌کند؟

سطح خارجی فیلتر از محفظه‌ای فلزی با واشر عایق تشکیل شده است که موجب می‌شود فیلتر به طور محکم در برابر سطح جفت شونده موتور قرار گیرد. صفحه کفی این محفظه واشر را سر جای خود نگه داشته و دارای سوراخ‌هایی در ناحیه داخل واشر است. در داخل محفظه فیبرهای مصنوعی فیلتر قرار گرفته است. پمپ روغن موتور، روغن را به طور مستقیم به سمت فیلتر حرکت می‌دهد. این روغن وارد سوراخ‌های فیلتر شده و از طریق سوراخ مرکزی از آن خارج و مجدداً وارد موتور می‌شود.

انتخاب فیلتر استاندارد

همانطور که گفتیم، فیلترهای روغن در کارکرد صحیح موتور و جریان روغن موتور در سیکل روغن کاری نقشی مهم را ایفا می‌کنند. از این موضوع درمی‌یابیم که این فیلترها باید با بهترین کیفیت ممکن و کاملاً مناسب با وسیله نقلیه ساخته شوند؛ وگرنه منجر به آسیب و حتی سوختن موتور می‌شوند. به کار بردن فیلتر روغن نامناسب باعث می‌شود که روغن به خارج از موتور نشت پیدا کند و یا فیلتر کاملاً از موتور جدا شود. در هر یک از این موارد آسیب جدی به موتور وارد می‌شود.

حقیقت این است که اکثر فیلترهای روغن از نظر ظاهری شکلی یکسان دارند، اما تفاوت‌های جزئی موجب می‌شود که هر یک برای سیستم‌های خاصی قابل استفاده باشند. برخی از این تجهیزات در فیلتر کردن اجزای بسیار ریز مانند ذرات گرد و خاک بهتر عمل کرده و برخی طول عمر بالاتری دارند. بهترین راه برای تصمیم گیری در خصوص انتخاب فیلترهای روغن، مراجعه به کاتالوگ قطعات یا دفترچه راهنمای این تجهیزات خواهد بود. برای انتخاب فیلترهای روغن استاندارد باید به مواردی از قبیل راندمان، ظرفیت و دبی فیلتر توجه ویژه داشته باشید.

مهم‌ترین عامل در انتخاب یک فیلتر روغن مرغوب، کیفیت اجزای سازنده آن است. در ساخت این فیلترها ورق‌های فولادی به کار گرفته شده‌اند. فیلتری از خصوصیات مطلوب برخوردار است که ضخامت ورق‌های فولادی آن بهینه باشد. همچنین کاغذهای به کار رفته در فیلتر باید از بهترین جنس و با وزن کافی باشند. مغزی فیلتر و لاستیک‌های آب بندی نیز اجزای دیگری هستند که باید به کیفیت ساخت آن‌ها توجه ویژه شود.

زنگ زدن فیلتر موجب وارد آمدن خسارت به سیستم روغن کاری و موتور خودرو می‌شود. بنابراین باید همواره توجه داشت که رنگ پوسته فیلتر در تمامی نقاط کامل باشد و کل سطح را پوشش دهد.

تعویض فیلتر خودروهای سنگین

تعویض به موقع فیلترهای روغن از اهمیت بسزایی برخوردار است. در صورتی که فیلتر را در زمان موعد آن تعویض نکنید منافذ آن بسته می‌شود. در نتیجه بسته شدن منافذ فیلتر، فشار در داخل محفظه آن بالا رفته و باعث می‌شود که روغن پالایش نشده در سیستم جریان پیدا کند. این امر به نوبه خود موجب وارد آمدن خسارات جبران ناپذیر به موتور می‌شود. تعویض فیلتر باید بر طبق دستورالعمل‌های ذکر شده در دفترچه راهنمای محصول صورت گیرد.

سخن آخر

فیلتر روغن وسایل نقلیه سنگین جزئی لاینفک از سیستم موتور و روغن کاری خودرو به شمار می‌آید. فیلتر با پالایش روغن موتور ذرات معلق و گرد و خاک جمع شده در‌ آن را زدوده و مانع از فرسایش و استهلاک موتور می‌گردد. انتخاب فیلتری که با خصوصیات پیشرانه وسیله نقلیه سازگاری داشته باشد، موجب تضمین سلامت پیشرانه و افزایش بازدهی آن خواهد شد.

به یاد داشته باشید که تعویض به موقع فیلتر در حفظ سلامت موتور نقشی کلیدی را ایفا می‌کند. بنابراین همواره گوش به زنگ زمان تعویض فیلتر باشید و در انتخاب فیلتر استاندارد نهایت دقت را به خرج دهید. شما می‌توانید اطلاعات لازم را از طریق دفترچه‌های راهنمای این محصولات به دست آورید و روش تعویض صحیح فیلتر و نصب آن را نیز به همین صورت بیاموزید.

منابع:

mobil.com

pmmonline.co.uk

fleetequipmentmag.com