با جزئیات سیستم ترمز کامیون ها بیشتر آشنا شوید
ترمزهای وسایل نقلیه کاربردی روشن و واضح دارند. فرقی نمی‌کند ترمز از چه نوعی و متشکل از چه اجزایی باشد؛ هدف همه انواع آن متوقف کردن نرم و به موقع اتومبیل یا دیگر وسایل نقلیه است. ترمزهای موجود در اتومبیل‌ها و کامیون‌ها بر اساس نیروی اصطکاک عمل می‌کنند و هر دو دارای درام، لنت و کفشک ترمز هستند. این اجزا به محورهای چرخ خودرو اتصال می‌یابند. در این مقاله در مورد جزئیات سیستم ترمز کامیون ها صحبت می‌کنیم. اما ابتدا باید تفاوت میان ترمز کامیون و ترمز خودرو را روشن کنیم.
ترمز کامیون با ترمز خودرو چه فرقی دارد؟
ترمزهای اتومبیل برای کارکرد خود نیازمند روغن ترمز هستند. این روغن در تمامی بخش‌های سیستم جریان دارد و موجب درست کار کردن سیستم میشود. بنابراین ترمز خودرو را می‌توان یک سیستم هیدرولیکی با تکیه بر مایع دانست. از سوی دیگر، ترمز کامیون به هوای فشرده برای کارکرد خود متکی است. همین سیستم ترمز هوایی در قطارها و اتوبوس‌ها نیز به کار می‌رود.
یکی از مزایای مهم استفاده از ترمز هوایی این است که هوا هیچ وقت تمام نمی‌شود (برعکس روغن در ترمزهای هیدرولیکی). این بدان معناست که سیستم ترمز هوایی حتی در مواردی که در جایی از سیستم نشتی وجود دارد نیز به خوبی کار می‌کند و از این لحاظ سیستمی قابل اطمینان محسوب می‌گردد.
از طرف دیگر، عبور هوا از درون سیستم و برقراری تماس میان آستر لنت ترمز و درام ترمز مدتی به طول انجامیده و بنابراین موجب میشود که ترمز با اندکی تأخیر در مقایسه با ترمزهای هیدرولیکی انجام شود. رانندگان کامیون اغلب با این تأخیر خو گرفته‌اند و می‌دانند که برای توقف به موقع باید سرعت عملشان را در ترمز گرفتن بالاتر ببرند. البته این تأثیر در حد چند صدم ثانیه است و بنابراین عملاً آن چنان محسوس نخواهد بود.
سیستم ترمز هوایی کامیون‌ها وظایف مختلفی را عهده دار است. این ترمز در ابتدا بایست جریان ثابتی از هوای فشرده شده را برای سیستم فراهم آورد. به علاوه، ترمز باید این جریان هوا را هدایت کند و در نهایت از انرژی فشار هوا برای تبدیل آن به نیروی مکانیکی برای متوقف کردن وسیله نقلیه بهره جوید. جزئیات سیستم ترمز کامیون ها که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم، همین سه بخش و وظیفه اساسی را در بر می‌گیرد.
لوازم و قطعات سیستم کلاچ و ترمز
سه سیستم ترمز به کار رفته در ترمز هوایی کامیون‌ها کدامند؟
ترمز سرویس
در هنگام رانندگی عادی از ترمز اولیه (ترمز سرویس) استفاده میشود. به دنبال فشار دادن پدال ترمز توسط راننده سلسله مراحلی به وقوع می‌پیوندند. این مراحل عبارتند از:
- هوا نخست از محفظه ترمز در طول خطوط هوایی به حرکت در می‌آید.
- این هوا میله فشار را به خارج هدایت می‌کند.
- میله فشار جغجغه ترمز را هل می‌دهد.
- در نتیجه مراحل بالا، میل بادامک به چرخش می‌افتد.
۵. چرخش میل بادامک موجب چرخش S-Cam میشود (علت این که به آن S-Cam گفته میشود این است که شکل آن به صورت حرف S است).
- نتیجه نهایی، اتصال آستر لنت ترمز با درام ترمز و ایجاد اصطکاک و توقف کامیون خواهد بود.
ترمز پارک
راننده با بیرون کشیدن یک یا هر دو سوپاپ قرار گرفته بر روی داش کامیون، ترمزهای پارک را فعال می‌کند (ترمزهای تراکتور دارای یک دکمه زرد و ترمزهای تریلی‌ها دارای دکمه قرمز هستند). این دکمه فنر داخل محفظه ترمز را آزاد می‌کند و موجب میشود که مراحل ۳ تا ۶ از مجموعه مراحل بالا به راه بیافتند.
جزئیات سیستم ترمز کامیون ها؛ ترمز اضطراری
سیستم ترمز اضطراری از مهمترین بخش جزئیات سیستم ترمز کامیون ها محسوب میشود. این ترمز از قطعات مربوط به دو سیستم دیگر برای متوقف کردن کامیون استفاده می‌کند. در واقع در زمان خرابی ترمز، این ترمز اضطراری است که به کار می‌افتد و مانع از بروز تصادف میشود.
در درون محفظه ترمز یک فنر قدرتمند قرار گرفته که حدود ۲۵۰۰ پوند فشار در پشت آن جمع شده است. جریان هوای دائمی و پیوسته درون محفظه ترمز این فنر را در سر جای خود ثابت نگه داشته است. این در حالی است که اگر هوای کافی در سیستم وجود نداشته باشد، ترمزهای اضطراری به طور خودکار شروع به فعالیت خواهند کرد.
علی رغم آنچه که گفتیم، سیستم ترمزهای S-Cam نیز با نقایص و ایراداتی مواجه بوده و به همین علت اخیراً به جای آن‌ها از ترمزهای دیسکی به طور شایع استفاده میشود. در ادامه در مورد نحوه کارکرد این ترمزها صحبت می‌کنیم.
ترمزهای دیسکی بزرگ برای کامیون‌ها
برخی از کامیون‌ها به جای ترمز S-Cam از ترمز دیسکی برخوردارند. فشار هوا در این ترمزها همان نقشی را ایفا می‌کند که در ترمزهای قدیمی‌تر S-Cam انجام می‌داده است. با این تفاوت که در این جا S-Cam با یک پیچ انتقال قدرت جایگزین شده است. این پیچ از طریق فشار وارد آمده بر روی محفظه ترمز و نیز میل بادامک چرخانده میشود. سپس این پیچ انتقال قدرت دیسک یا روتر را بین آستر لنت‌های ترمز کالیپر قرار می‌دهد.
مزایای استفاده از ترمزهای دیسکی در سیستم ترمز کامیون ها شامل موارد زیر می‌گردد:
- در مقایسه با ترمزهای درام، ترمزهای هوایی دیسکی فاصله توقف را تا ۴۰ درصد کاهش می‌دهند. با توجه به این که فشار به طور مداوم در این سیستم اعمال میشود، ترمز گرفتن و توقف کامل وسیله نقلیه با آن آسان‌تر است.
- این ترمزها باعث افزایش سایش آستر لنت ترمز در ترمزهای تریلی و یا لنت‌های دیسکی در ترمز تراکتور نمی‌شوند.
- محو شدن ترمز در خصوص ترمزهای دیسکی مفهومی ندارد.
با این حال هزینه این ترمزها بالاتر از انواع عادی بوده و همین امر موجب میشود که میزان محبوبیت استفاده آن‌ها تا حد زیادی محدود گردد.
جمع بندی
جزئیات سیستم ترمز کامیون ها بسیار پیچیده و متشکل از قطعات و اجزای متعدد و گوناگون است و بنابراین توضیح تمامی آن‌ها در این مقاله امکانپذیر نخواهد بود. با وجود این تلاش ما بر این بوده است که در این مقاله تا حدی شما را با اجزای مختلف و سیستم‌های به کار رفته در ترمز کامیون آشنا کنیم و به مقایسه نحوه کارکرد هر یک از آن‌ها با یکدیگر و نیز با سیستم هیدرولیکی ترمز خودروها بپردازیم.
کلمه کلیدی: جزئیات سیستم ترمز کامیون ها
توپی چرخ
